Sertleşme Bozukluğu (Erektil Disfonksiyon)

Sertleşme Bozukluğu

Peniste, sürekli veya yineleyici bir biçimde yeterli bir sertlik sağlayamama ya da cinsel etkinlik süresince sertliği sürdürememe halidir. Cinselliği başlatmak veya sürdürmek için sertlik seviyesini yeteri kadar sağlamada güçlük çekme şeklinde de tanımlanabilir. Kişi bunu bazen tüm cinsel etkinliklerinde ya da sadece belli partnerler veya belli cinsel etkinliklerde de yaşayabilir. Kişi mastürbasyon sırasında sertlik kaybı yaşamıyorken, eşli cinsel etkinlik sırasında sertliği sağlayamayabilir ya da koruyamayabilir. Sertleşme sorunu daha çok ileri yaşlarda görülse de aslında her yaşta görülebilir. Araştırmalara göre 40 yaşından sonra sertleşme sorunlarına daha sık rastlanmaktadır. İleri yaşlarda yaşanan sertlik sorunlarında bedensel sebeplerin rolü büyüktür. Diyabet (şeker hastalığı), kalp-damar hastalığı gibi sorunlar yaşayan kişilerde risk fazladır. Genç yaşlarda yaşanan sertleşme sorunları ise daha çok psikojenik nedenlerle alakalıdır, kişinin cinsel deneyimi yetersiz olduğunda ilk gece korkusuna bağlı sertleşme sorunu yaşayabilir.

Görülme sıklığı

Sertleşme bozukluğu erkek cinsel işlev bozuklukları arasında görülme sıklığı olarak ikinci sıradadır fakat başvuru sıklığı açısından birinci sırada yer alır. Bu sorun cinsel birleşmeyi doğrudan etkilediği için acil bir durum niteliği taşır, bu yüzden başvuru oranı yüksektir. Toplumda erişkin erkeklerde görülme sıklığı %10-20 arasındadır. 40-70 yaş grupları arasında bu oran %50’lere çıkmaktadır.

İlaç tedavileri

Sertleşme bozukluğunun iyileştirilmesinde kullanılan çeşitli ilaç tedavileri vardır. Hormon düzeylerindeki bozukluğa bağlı ortaya çıkmış ise hormon tedavisi uygulanabilir. Fakat hormon düzeyleri normal seviyelerde ise hormon tedavisi kişilerde etkisiz kalır. Son on yıl içerisinde bu konudaki ilaç tedavilerinde önemli gelişmeler olmuştur. Penise gelen kan akımını artıran inhibitörleri sağlayan ve penisin damarlarını genişleten ilaçlar üretilmiştir. Yaşanan sorunun nedenine göre ilaç tedavileri başarı açısından değişkenlik gösterir. Hormonal açıdan eksiklik ya da fazlalık durumu var ise buna yönelik tedavi etkili olmaktadır. Diyabete bağlı, prostat ameliyatları sonrasında gelişen, hipertansiyonu olan ya da ilaç kullanımına bağlı sertleşme sorunu yaşayan kişilerde etkilidir. Bu tedavilere bağlı yan etkiler, bazen baş ağrısı, hazımsızlık, sırt ağrısı, nezle, yüzde kızarma, görme bulanıklığı şeklindedir. Bu yan etkiler kişinin ilaç tedavisini sonlandıracak seviyede değildir. İlaç tedavisine dair en büyük yanlış inanış, ilacı kullanan her kişide sertleşme oluşturacağı beklentisidir. Sertleşmenin olabilmesi için cinsel istek ve uyarı gereklidir, yani bu uyarılar olmadan, ilaç kullanılsa dahi sertleşme sağlamaz. Diğer bir yanlış inanış ise sertleşme sorunu yaşamayan kişi bu ilaçları kullanırsa sertleşmenin seviyesini daha da artıracağına inanır, bu kişiler daha yüksek performans beklentisi ile ilaç kullanabilmektedir. İlacın normal seviyeden daha fazla bir sertlik oluşturmadığı bilinmektedir.

Sertleşme bozukluğunun nedenleri

Tüm cinsel işlev bozuklarında olduğu gibi cinsel sorunların iki şekli vardır; organik (bedensel) ve psikolojik kökenli. Sorunun hangi temelde olduğunun anlaşılması için iyi bir cinsel öyküye ihtiyaç vardır. Sorun organik temelli olsa bile kişi sertleşmenin olup olmayacağı, sertleşmenin sürüp sürmeyeceği kaygısı, performans kaygısının eklenmesi ile birlikte sorun zamanla psikolojik kökenli bir hale dönüşmektedir. Damar hastalıkları, hormonal sebepler, nörolojik durumlar, alkol ve madde, ilaç gibi bu soruna neden olan fiziksel sebepler de vardır.

Sertleşme sorununa neden olan psikolojik sebepler

Psikojenik açıdan bakılırsa, psikolojik nedenleri hazırlayan, sürdüren ve tetikleyen nedenler olarak üçe ayırabiliriz. -Hazırlanan nedenler arasında en sık görülen yetiştirilme tarzı, cinsel bilgi eksikliği ve cinsel deneyimsizliktir. -Tetikleyen nedenler; maddi sorunlar, iş sorunları, ilişki problemleri, kendisinde veya eşinde başka bir cinsel-ruhsal-fiziksel sorun olması, yaşlanma halini kabullenememe, kadının hamile kalması, emzirmesi, menopoza girmesi gibi durumlardır. -Sürdüren sebepler; en yaygın görülen performans kaygısıdır. Kişi cinsel etkinliğe başlamadan önce sertleşme yaşayıp yaşayamayacağı hakkında aşırı bir kaygı ve endişe duyabilir. Sorunun sürmesine katkısı olan diğer bir durum ise eşin cinselliğe ve soruna karşı tavrıdır. Bu sorunu yaşayan kişiler zamanla cinsel isteksizlik, alkol bağımlılığı, depresyon, eş reddi gibi sorunlar yaşayabilir. Bu açıdan bir an önce değerlendirilmesi ve çalışılması gereklidir. Bazen kişi yorgunluk, yoğun alkol sonrası, stresli bir günün ardından sertlik kaybı yaşayabilir. Bu durumun birkaç kez yaşanması performans kaygısını tetikleyebilir ancak bu genelde geçici bir durumdur. Bu kaygılar yoğunlaşırsa, aşırı heyecana dönüşürse, kişinin etkinliklerinin çoğunda sertleşme kaybı yaşanmaya başlar ise bu durumda kişinin bir cinsel terapiste başvurması gerekir.

Sertleşme bozukluğunun tedavisi

Kişi eğer psikolojik nedenlere bağlı sertleşme sorunu yaşıyorsa, cinsel terapi eğitimi almış bir uzman tarafından terapiye başlaması gerekir. Ortalama 6-12 seans sürmektedir, bazen daha da uzun sürebilir. Kişinin terapiye partneri ile katılımı süreç açısından önemlidir, bu katılım tedavi başarısını daha da artırır. Öncelikle çifte cinsel konuda bilgi verilir, cinsel anatomi ve fizyoloji aktarılır, kişilerin yanlış cinsel mitleri/inançları üzerinde çalışılır. Ardından çeşitli ev egzersizleri verilir, çiftin bu egzersizleri yapıp daha sonraki seansta deneyimlerini aktarması beklenir. Eğer kişi organik nedenlere bağlı bir sorun yaşıyorsa, cinsel terapist tanı ve ayırıcı tanıyı belirledikten sonra uygun birine yönlendirir.

Tedavi yöntemleri

Tedavi yöntemi kişinin yaşadığı sertleşme bozukluğunun nedenine göre şeçilir.

• Cinsel deneyim ve bilgi eksikliği veya ilk gece korkusuna bağlı ortaya çıkıyorsa, yalnızca cinsel bilginin iletilmesi bile sorunu ortadan kaldırabilir.
• Psikojenik kaynaklı ise cinsel terapi yöntemi ile çalışılır.
• Çift ilişki sorunları yaşıyorsa ve buna bağlı bir sertlik kaybı ortaya çıktıysa, çiftin öncelikle çift terapisinde bu çatışmaları çalışması beklenir, sorun halen ortadan kalkmadıysa çiftin cinsel terapi süreci başlar.
• Organik sebeplere bağlı ortaya çıkıyorsa, ilaç tedavisi, vakum uygulaması, penise enjeksiyon tedavisi veya penil protez gibi kişiye uygun yöntemler uygulanır.